Nawadnianie truskawek
system nawadniania truskawek - na co zwrócić uwagę
Zapotrzebowanie wodne truskawki
Truskawka jest rośliną jagodową wrażliwą na suszę. Wrażliwość ta wynika z dysproporcji pomiędzy dużą masą i powierzchnią części nadziemnej rośliny, a jej nierozległym i płytko osadzonym systemem korzeniowym. U większości najpopularniejszych odmian ok. 90% podstawowej masy korzeni znajduje się w wierzchniej części gleby, czyli do maksymalnie 20 cm. Wrażliwość na niedobór wody jest szczególnie widoczna od początku kwitnienia aż do końca zbioru owoców oraz zaraz po nim. Przesuszenie w tym terminie gleby skutkuje redukcją masy owocu, wpływa na wielkość plonów oraz na zawiązywanie pąków kwiatowych.
Z powodu naszego klimatu tj. częstych suszy, system nawadniania truskawek znacznie podnosi plon uprawy. Badania z roku 1994 (Szewczuk) wykazały, że system nawadniania może prowadzić do zwyżki plonu o nawet 8,1 t x ha-1.
Jak nawadniać truskawki?
jakie jest zapotrzebowanie wodne truskawki?
Truskawka w okresie wegetacji (IV-IX) wymaga od 550 - 650 mm opadów.
W Polsce występuje zróżnicowanie warunków pogodowych w poszczególnych latach, natomiast o tej samej porze roku mogą być zarówno długie okresy bezopadowe jak i długotrwałe nadmierne opady deszczu - tak jak w latach 1994, 1997, 1999, 2006 czy 2008. Bardzo dobrym przykładem jest rok 2006, kiedy w Skierniewicach (woj. mazowieckie) odnotowano w lipcu tylko dwa opady deszczu - 0,6 mm i 1,2 mm, natomiast w roku 1997 sumaryczna wielkość opadu w lipcu to 132,4 mm.
W naszym klimacie, zależnie od położenia geograficznego uprawy truskawki, niedobory wynoszą przeciętnie 219 mm, w latach suchych 393 mm. Pojedyncza dawka nawadniania powinna wynosić zatem od 25-35 mm (250-350 m3/ha).
Termin pierwszego nawadniania zależy od odmiany. Odmiany wczesne należy nawadniać jedynie podczas suszy lub w przypadku, kiedy rośnie ona na glebach lekkich - nawadnianie opóźnia ich dojrzewanie. Tego typu plantacje zaleca się nawadniać w okresie od drugiej połowy fazy kwitnienia albo przed pojawieniem się pierwszych zawiązków (ok. II połowy maja).
Badania z roku 1997 (Rolbicki, Rzekanowski) wykazało, że zarówno deszczowanie, jak i nawadnianie kroplowe w równym stopniu wspomaga rozwój uprawy i wspomaga plon. Każda z wymienionych metod ma swoje plusy i minusy.
Nawadnianie kroplowe truskawek
nawadnianie truskawek taśmą i linią kroplującą
Nawadnianie deszczowniane jest coraz częściej zastępowane przez system nawadniania kroplowego z uwagi na korzyści jakie ze sobą niesie względem tradycyjnej deszczowni. Przy nawadnianiu kroplowym należy dobrać przewody w taki sposób, aby nawilżane bryły gleby stykały się ze sobą. Sposoby wnikania wody w głąb gleby są różne w zależności od jej struktury, dlatego ważne jest wstępne rozpoznanie, czy mamy do czynienia z glebą piaszczystą, gliniastą czy mieszaną. Zalecana rozstawa kroplowników wynosi od 20 cm przy glebie piaszczystej, do 40 cm na ciężkiej glebie gliniastej.
Niewątpliwymi zaletami tego sposobu nawadniania jest oszczędność energii, oszczędność wody, ochrona liści przed zmoczeniem, możliwość prowadzenia prac polowych podczas trwania cyklu nawadniającego, uniezależnienie równomierności opadu od wiatru. W przypadku uprawy truskawek istnieje możliwość nawadniania powierzchniowego i podpowierzchniowego. Specyfika uprawy truskawki (duże zagęszczenie roślin) do nawadniania najczęściej stosuje się cienkościenne linie kroplujące bądź taśmy kroplujące. Podstawową wadą instalacji kroplującej jest wrażliwość na zanieczyszczenia wody skutkujące zapychaniem się emiterów.
Prawdopodobieństwo zapchania się emiterów:
- małe: zawartość części stałych [mg/l] < 50; pH < 7; Mangan [ppm] < 0,1; Żelazo [ppm] < 0,1; bakterie [liczba/ml] = 10000
- średnie: zawartość części stałych [mg/l] = 50 - 100; pH = 7-8; Mangan [ppm] = 0,1 - 1,5; Żelazo [ppm] = 0,1 - 1,5; bakterie [liczba/ml] = 10000-50000
- duże: zawartość części stałych [mg/l] > 100; pH > 8; Mangan [ppm] > 1,5; Żelazo [ppm] > 1,5; bakterie [liczba/ml] > 50000
Deszczownice do truskawek
nawadnianie truskawek zraszaczami polowymi
Deszczownice to zespół urządzeń oparty na systemie polowych zraszaczy impaktowych. W przypadku upraw truskawek najodpowiedniejsze są zraszacze o małym i średnim zasięgu i drobnej kropli (od kilku do kilkunastu metrów promienia). Aby uzyskać największą równomierność pokrycia CU należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiedni rozstaw urządzeń zależny od wybranego modelu zraszacza. O intensywności opadu decyduje wybrana dysza zraszacza, ciśnienie robocze i rozstawa. Natężenie deszczowania należy uzależnić od składu mechanicznego gleby -
piasek gruby - max. 25,5 mm/h; piasek drobny - max. 19 mm/h; piasek gliniasty - max. 12,5 mm/h; glina piaszczysta - max. 10 mm/h; glina ciężka 7,5 mm/h.
Wadą systemu deszczownianego jest w przypadku gleb ciężkich spływ powierzchniowy, znoszenie kropel przez wiatr i przede wszystkim zraszanie liści i owoców, które często prowadzi do rozwoju szarej pleśni. Należy pamiętać również, że w przypadku deszczowania jony gleby wypłukiwane są pionowo w dół gleby, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednie dawki polewowe.
Deszczowanie powinno się odbywać późnym popołudniem bądź wieczorem poza okresem kwitnienia i zbiorów. Podczas kwitnienia deszczować należy rankiem, aby dać możliwość wyschnięcia liści, kwiatów i owoców.
Dawki polewowe i terminy nawodnień
kiedy zacząć nawadniać truskawki?
Dawki polewowe
W przypadku uprawy truskawek, gdzie najwięcej aktywnych korzeni jest na głębokości od 5 cm do 20 cm, wobec czego dawki polewowe nie mogą być większe niż 24 mm na glinach; 20 mm na glinach piaszczystych; 16 mm na piaskach gliniastych i 12 mm na piaskach słabo gliniastych. W przypadku deszczowania dawka 25-30 mm odpowiada dostarczeniu ok. 25-30 litrów wody na metr sześcienny (250-300 m3 na hektar).
Nawadnianie
Pierwsze nawadnianie powinno zostać wykonane bezpośrednio po posadzeniu roślin (przy silnie przesuszonej glebie może się odbyć przed sadzeniem). Podlanie po wysadzeniu wspomaga osiadanie gleby i sprawia, że dobrze przylega do korzeni sadzonek. Nawadnianie w czasie dojrzewania owoców powoduje zwiększenie wielkości owocu. Odpowiedni poziom wilgoci w okresie od kwitnienia przyczynia się do zawiązywania przez kwiaty większej ilości owoców, a co za tym idzie zwiększenia ich liczby na całej uprawie. Wzmożone nawadnianie w czasie dojrzewania owoców może opóźnić o kilka dni ich zbiór, ponieważ nawadnianie owoce będą dojrzewać wolniej, a woda dodatkowo ochładza glebę. Nadmierne nawadnianie po zakończonym zbiorze jest niewskazane, ponieważ osłabia ono plon na przyszły sezon. Z badań Drupki (1975) wynika, że zapotrzebowanie na wodę zależy także od odmiany - wczesne odmiany mają mniejsze zapotrzebowanie na wodę od odmian późnych (średnio o ok. 10 mm przez cały sezon). Optymalna wilgotność gleby powinna utrzymywać się na poziomie 60-80% PPW.