Czy wiesz jak przygotować i zabezpieczyć system nawadniania przed zimą?

Co roku, w okresie późnej jesieni, najważniejszą czynnością jest zabezpieczenie naszego systemu nawadniania jeszcze przed pierwszymi przymrozkami. Jak już wiemy, strefa zamarzania spada poniżej głębokości zainstalowanych rurociągów, więc jeżeli nie chcemy aby nasza instalacja uległa uszkodzeniu na wskutek niskich temperatur, należy pozbyć się całej wody z systemu.

Wyróżnia się kilka sposobów odwadniania systemu na zimę: odwadnianie ręczne, odwadnianie automatyczne i przedmuchiwanie wody sprężonym powietrzem.

Najpopularniejszym i najbezpieczniejszym sposobem, który rekomendujemy jest przedmuchanie instalacji sprężonym powietrzem. Należy już na etapie projektowania systemu przewidzieć odpowiednio przygotowane miejsce służące podłączeniu kompresora. Jeżeli system nie posiada przyłącza kompresora można użyć zaworu poboru wody. Powinien on znajdować się jak najbliżej źródła wody.

Jak prawidłowo przeprowadzić odwodnienie systemu za pomocą kompresora?

Pierwszym krokiem w procesie odwodnienia jest zamknięcie dopływu wody poprzez zamknięcie zaworu głównego lub odłączenie pompy obsługującej system. Następnie należy otworzyć wszystkie zawory odwadniające (jeśli takie występują), zaworki cylindryczne oraz szybkozłączki do węży. Dzięki temu, w większości, nasz system opróżni się sam poprzez spływającą wodę do najniższych punktów systemu.

Następnie podłączamy kompresor. Po tym procesie zamykamy wszystkie zawory odwadniające, pozostawiając co najmniej dwa otwarte z dala od kompresora oraz co najmniej jeden w jego pobliżu. Gdy system jest pod ciśnieniem musi być otwarte przynajmniej jedno wyjście. W przeciwnym wypadku możemy poważnie uszkodzić elementy systemu.

Teraz możemy uruchomić kompresor. Proces uzyskania właściwego ciśnienia i objętości trochę trwa, więc należy uzbroić się w cierpliwość, aby kompresor i system nawadniający mogły powoli doprowadzić pożądane ciśnienie robocze. Zbyt szybkie wpuszczenie sprężonego powietrza oraz o złej objętości może spowodować uszkodzenie systemu lub niedokładne jej przedmuchanie.

Pamiętaj! Ciśnienie wydmuchu ze sprężarki nie powinno przekraczać maksymalnego ciśnienia roboczego instalacji.

Prawidłowo należy najpierw pozbyć się wody z linii głównych, położonych najdalej od punktu wlotu sprężonego powietrza lub od punktu najwyżej położonego na działce, a następnie z pozostałych stref systemu. Pozwoli nam to pozbyć się na początku dość sporej ilości wody z głównych linii, co przyspieszy proces w następnych sekcjach. Dodatkowo unikniemy tym cofania się wody do stref, które zostały już opróżnione.

Przedmuchiwanie systemu zaczynamy od następującej kolejności:

Otwórz zawory znajdujące się najdalej od sprężarki, pamiętając, aby jako pierwsze zostały otwarte wszystkie zawory znajdujące się na samym końcu linii.
Aktywujemy na sterowniku daną sekcję i powoli odkręcamy zawór aby wprowadzić powietrze. Nie powinno się w całości napełniać zbiornika kompresora, a później nagle wpuszczać sprężone powietrze do instalacji. Proces ten ma przebiegać stopniowo i powoli aby był skuteczny i bezpieczny dla naszej instalacji.
Pojedynczy zawór powinien pracować do 2 minut na cykl – częstsze krótkie cykle są skuteczniejsze od długich.
W instalacji ciśnienie powietrza nie powinno być większe niż 3,5 bar.
Zamykamy zawory po kolei w kierunku punktu wprowadzania powietrza. Zawory znajdujące się najwyżej w systemie oraz te odwadniające znajdujące się najniżej należy zostawić półotwarte.

Kiedy wiemy, że dana strefa została prawidłowo przedmuchana?
Możemy to sprawdzić w momencie gdy zamkniemy elektrozawory. Zapobiegnie to przedostaniu się wody z innych sekcji.
Proces przedmuchiwania powinien trwać na tyle długo, aby ze zraszaczy przestała wydobywać się woda. Będziemy wtedy słyszeć jedynie syczenie
Na daną strefę przypada około 3 cykli po 2 minuty. Zależy to jednak od indywidualnych potrzeb systemu, więc liczba cykli może być różna. Ważne, aby pozbyć się wody z systemu.
Jeżeli po przedmuchaniu danej sekcji ze zraszaczy nie wydobywa się już woda, to nie należy kontynuować kolejnych cykli. Na wskutek kontaktu sprężonego powietrza z suchą powierzchnią rury powstaje tarcie i tworzy się ciepłe powietrze, które może spowodować zniekształcenia i rozszczelnienia rur.

W czasie trwania procesu przedmuchiwania systemu, warto jest dodatkowo sprawdzić czy nie ma żadnych uszkodzeń rur, kształtek, zraszaczy czy zaworów. Wystarczy jak przejdziemy się po naszym terenie i sprawdzimy czy nie słychać uchodzącego powietrza z gruntu lub czy nie pojawiają się pęcherzyki. Uszkodzone elementy powinno się dokładnie oznaczyć w terenie (np. kijkami lub chorągiewkami) i opisać co jest w danym miejscu do wymiany. Przed rozpoczęciem sezonu będziemy już wiedzieć co mieliśmy wymienić lub naprawić. Takie działania pozwolą nam również zweryfikować czy potencjalne uszkodzenia po okresie zimy powstały na wskutek nieprawidłowego przedmuchania systemu.

Jakie elementy demontujemy na okres zimowy?

W przypadku posiadania w swoim systemie zaworów zwrotnych, również należy je zabezpieczyć. Podczas procesu przedmuchiwania tych elementów, należy otworzyć i zamknąć zawory, również te na zabezpieczeniach przepływu na danej strefie. Urządzeniach posiadających zbiorniczki – powinny być one osuszone z wody oraz zabezpieczone w odwróconej pozycji pod przykryciem (np. w woreczku foliowym). Elementy takie jak czujniki przepływu powinny być wymontowane, a rury zabezpieczone.

Co robimy po zakończeniu procesu przedmuchiwania?

Gdy jesteśmy już pewni, że proces został wykonany prawidłowo możemy przejść do etapu końcowego:

Zaczynamy od zamknięcia zaworu dopływu powietrza dopiero później zawór sekcyjny. Zawór od kontroli przepływu na kompresorze zamykaj bardzo powoli, aż do momentu całkowitego jego zamknięcia. W celu odsączenia się pozostałości wody pozostaw kompresor wyłączony na całą noc, aby woda mogła grawitacyjnie spłynąć w dół systemu.
Gdy ciśnienie w instalacji już całkowicie spadnie, możemy odłączyć kompresor.
W przypadku posiadania bardziej rozbudowanego systemu, możemy powtórzyć proces wydmuchiwania. Da nam to gwarancję, że w rurach nie zalega już woda.
Po całym procesie nie zapomnijmy jeszcze o odkręceniu kopuły filtra i oczyszczeniu go oraz wylania pozostałości wody.
Cewki od elektrozaworów pozostawiamy lekko wykręcone z gniazdek.
Po wszystkim wyłączamy sterownik.

Jakiego kompresora użyć do przedmuchania instalacji?

Do tego typu zabiegów możemy użyć kompresor olejowy z butlą o pojemności nie mniejszej niż 25l. Taki powinien w zupełności wystarczyć na mniejsze instalacje. W przypadku większych systemów, kompresor powinien być już nieco większy – ok. 50 litrowy. Bardzo ważne jest, aby kompresor posiadał manometr w celu kontrolowania ciśnienia wprowadzanego powietrza.

Najważniejsze jednak w co musimy się zaopatrzyć to cierpliwość ;) Prawidłowe przygotowanie instalacji przed zimą może zająć trochę czasu i niestety nie należy do najłatwiejszych zadań. Jeżeli będziemy trzymać się podstawowych zasad oraz będziemy dokładni i cierpliwi w działaniu to system nawadniania na pewno będzie bardzo dobrze przygotowany na następny sezon.