System nawadniania - zrób to sam - 01. Jak zmierzyć źródło wody
Projektowanie systemu nawadniania powinniśmy zawsze zacząć od określenia źródła wody. Ten krok jest nagminnie pomijany przez niedoświadczonych instalatorów, którzy liczą na to, że "jakoś to będzie" metodą prób i błędów. Tymczasem wykonując kilka prostych czynności można zaoszczędzić wiele nerwów, pieniędzy i czasu. Pomiar źródła wody trwa kilka sekund, a dzięki niemu możemy realnie ocenić możliwości naszego ujęcia i uniknąć kosztownych pomyłek.
Pomyłki wynikające z braku informacji o wydajności i ciśnieniu źródła
- wybór zbyt wydajnych urządzeń zraszających do ogrodu
- niepotrzebne i niekorzystne przewymiarowanie średnic elementów łączeniowych i rur
- nieodpowiednio podzielone sekcje nawodnieniowe
- niepoprawna praca urządzeń - przekroczenie ciśnień roboczych urządzeń
- nie działający system - niedostatecznie wydajne źródła wody do obsługi systemu nawodnieniowego (nie wynurzające się zraszacze, brak wody w przewodzie kroplującym)
Jakie parametry źródła wody należy zmierzyć?
- ciśnienie źródła wody
- wydajność źródła wody
Kiedy dokonywać pomiaru źródła wody
Wydajność przepływu i ciśnienie zaleca się mierzyć wczesnym rankiem lub późnym wieczorem. Parametry kranu podłączonego do sieci wodociągowej mogą mieć dużą amplitudę w zależności od pory użytkowania- w ciągu dnia, szczególnie latem, gdy wiele osób korzysta z wody zarówno ciśnienie jak i wydajność może być mniejsza.
Jak zmierzyć ciśnienie wody w kranie
Jednostką ciśnienia jest atmosfera. Aby system działał poprawnie ciśnienie powinno być powyżej 2,5 atm. Aby zmierzyć ciśnienie należy na kran zewnętrzny nakręcić manometr dostępny w każdym sklepie hydraulicznym lub budowlanym. Aby pomiar był odpowiedni należy wszelkie inne zawory (i w domu i na działce) zakręcić i odkręcić maksymalnie zawór czerpalny. Przeczytać pomiar z manometru i zapisać otrzymaną wartość.
Jak zmierzyć przepływ w kranie
Aby zmierzyć przepływ należy przygotować naczynie o znanej objętości oraz stoper. Odpowiednim naczyniem może być wiadro o pojemności minimum 10l (im większa pojemność tym precyzyjniejszy odczyt). Następnie podstawić naczynie pod kranem / zaworem, z którego będziemy zasilać nawodnienie i odkręcić zawór. Należy odmierzyć czas napełnienia wiadra za pomocą stopera.
Otrzymany pomiar zapisujemy na kartce i dokonujemy prostych obliczeń po których otrzymamy wartość wyrażoną w metrach sześciennych na godzinę:
objętość naczynia (litry) podzielić przez czas napełnienia (sekundy), pomnożyć przez 3,6.
Przykład:
Wiaderko 10l napełniło się w 12 sekund --> 10:12x3,6=3 m3/h
Jak wykorzystać pozyskane informacje?
Ciśnienie wody - ciśnienie wody decyduje o wielu czynnikach w systemie nawadniania ogrodu:
- o podnoszeniu zraszaczy (jeżeli ciśnienie jest za małe zraszacze mogą się nie wynurzać poprawnie, aby dowiedzieć się czy otrzymana w pomiarach wartość jest wystarczająca należy zapoznać się z wymaganiami urządzeń zraszających. Każdy zraszacz w zakładce Parametry techniczne ma wyszczególnione ramy zalecanego ciśnienia roboczego)
- o promieniu zraszania (każdy zraszacz posiada tabele zasięgów, z której możemy wyczytać jakie promienie zraszania otrzymamy przy danej wartości ciśnienia)
- o wielkości kropel zraszania (zbyt duże ciśnienie robocze może doprowadzić do niekorzystnego mgławienia urządzeń)
- o prędkości wody w rurociągach
- o trwałości systemu (przekraczanie ciśnień roboczych urządzeń może prowadzić do awarii systemu, uszkodzeń sprzętu i odkształceń)
Wydajność wody - do tego parametru odnosimy się przy podziale instalacji na sekcje. To informacja ile wody mamy do dyspozycji w danej jednostce czasu. Jeżeli wydajność źródła jest mała (tj. poniżej 1,5 m3/h) należy wybrać urządzenia ekonomiczne lub utworzyć mniejsze sekcje nawodnieniowe. Dokonując podziału systemu na sekcje należy pamiętać o tym, że suma przepływów urządzeń nie może być większa niż wydajność kranu. Dobrym zwyczajem jest zostawianie marginesu błędu ok. 0,5 m3/h, szczególnie, jeżeli pobór wody odbywa się z sieci wodociągowej na której wydajność nie mamy wpływu.